Wkrótce powstanie
Pomnik Tajnej Organizacji Nauczycielskiej

 W bieżącym roku mija 75 rocznica powstania TON.

            Tajna Organizacja Nauczycielska była podziemną organizacją utworzoną w październiku 1939. Pełne struktury TON udało się stworzyć tylko w Generalnym Gubernatorstwie, na pozostałych ziemiach polskich organizacje nauczycielskie tworzyły się i działały w sposób żywiołowy. Odgrywała znaczącą rolę w prowadzeniu tajnego nauczania, ściśle współpracując z władzami oświatowymi Delegatury Rządu RP na Kraj.

            W podbitym państwie działała podziemna państwowa szkoła, w której pracowali wykwalifikowani nauczyciele. Co więcej, była to podziemna organizacja związkowa, w której funkcjonowały przedwojenne zasady łączące ludzi oświaty. Były zatem składki, pomoc solidarnościowa i socjalna, były także wspólnie wakacje i posiłki dla dzieci z rodzin ubogich.

            Nie było w historii świata związku zawodowego, który jak Związek Nauczycielstwa Polskiego przeszedł do podziemia, by stworzyć uznane przez rząd na uchodźctwie struktury edukacji narodowej, a także podziemne ministerstwo edukacji.  Niestety, dziś zaciera się pamięć o tamtych czasach i ludziach, w podręcznikach temat ten ujmowany jest zdawkowo.

            Sekcja Emerytów i Rencistów Związku Nauczycielstwa Polskiego Oddział w Szydłowcu wystąpiła do władz samorządowych z propozycją ustawienia pomnika upamiętniającego nauczycieli z Szydłowca i powiatu szydłowieckiego biorących udział w tajnym nauczania.

            Udało nam się opracować biogramy 29 nauczycieli z naszego terenu biorących udział w tajnym nauczaniu i walce z okupantem podczas II wojny światowej, (www. ziemiaodrowazow.plarchiwum/numer_15: J. Piwowarczyk, K. Waszczyk: Tajne nauczanie i walka nauczycieli z okupantem podczas II wojny światowej w powiecie szydłowieckim. s: 44-47.)

            Koncepcja wykonanego z szydłowieckiego piaskowca pomnika przedstawia okno z ustawionymi na parapecie kwiatami. Symbolizuje to przekazywane za pomocą przesuwanej doniczki sygnały dla uczniów czy wejście na tajną lekcję jest bezpieczne. Odsłonięcie pomnika planowane jest na Dzień Edukacji Narodowej 2014 roku.

            Prosimy Was - razem zbudujmy pamięć o nich. Bo niewiele jest wydarzeń i ludzi godnych takiego znaku pamięci!

            Zwracamy się do Państwa z prośbą o poracie naszej inicjatywy i wsparcie finansowe. Zebrane kwoty prosimy wpłacać na subkonto:

Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Szydłowca

26-500 Szydłowiec, ul. Sowińskiego 2

36 91320001 0133905420000020 z dopiskiem: pomnik TON

            Każdy indywidualny ofiarodawca zostanie wpisany do Księgi Pamiątkowej, zaś szkoła, organizacje, instytucje i stowarzyszenia przekazujące środki finansowe na pomnik otrzymają uroczysty okolicznościowy Dyplom-Podziękowanie

Sekcja Emerytów i Rencistów

Związku Nauczycielstwa Polskiego w Szydłowcu

Szydłowiec, dnia 1 sierpnia 2014 r.